Gavsu’l Azam, Şeyhlerin Sultanı, Eş-Şeyh Es-seyyid Abdülkadir Geylani (ks) Hazretleri bir şeyhin nasıl olması gerektiğini şöyle tarif ediyor:
Şeyh ol kimsedir ki, seni huzurunda cem eyler. Senin dünya halini elinden alıp sanki anadan doğma hale sokar. Seni öyle bir rabıtaya sevk eder ki; durmadan dilinle, kalbinle tevhid okur hale getirir. Gıybetten, hasetten, kinden seni öyle muhafaza eder ki, yanında imiş gibi uyarır. Güzel ahlakı ile seni tehzib eder ki, yani temizleyip düzeltir ki, kalbinde ahlak-ı hamide (güzel ahlak) yer tutar. Kendinin güzel ahlakı ile seni müeddep kılıp, edeplendirerek terbiye eder. Allah’ın kendine verdiği nur ile senin batınını nurlandırır, ruşen kılar. İşte şeyh budur. Bu halleri ifa edemeyen kamil olmayıp, Kutta-i tarik olup, yol kesici bir nadandan ibarettir.
Kaynak: Miftâhu’l-İrşâd